अन्नपूर्ण पोष्ट, बिहीबार १२ माघ २०६८
विराटनगरः नेपालमा खस जाति भन्नाले मूलतः बाहुन, क्षत्री, कामी, दमाई, सार्की, ठकुरी, सन्यासी, वादी, गाइने, घर्ती जातका समुदायलाई बुझिन्छ । उत्पत्ति र स्थानका विषयलाई लिएर नेपालका खस जातिहरुका विषयमा निकै चर्चापरिचर्चा हुने गरेको पाइन्छ । तर, खस जातिको वास्तविकता जान्ने र त्यस विषयमा जानकारी राख्ने मान्छे निकै थोरै भएको कुरालाई नकार्न सकिादैन । संवैधानिक कानुनका ज्ञाता डा. विपिन अधिकारीले 'नेपालका खस जाति' नामको गोजिका सार्वजनिक गरेका छन् ।
विराटनगर स्थित नयाा नेपाल रिसर्च सेन्टरले प्रकाशन गरेको यो गोजिकामा खस जातिको उत्पत्ति र बसोबासका विषयमा गहन जानकारी दिइएको छ । यो गोजिकाले नेपालका खस जातिलाई जान्न र आफ्नो पहिचानका विषयमा बुझ्न महत्वपूर्ण आधार तयार गरिदिएको छ ।
खस जातिका प्रभावशाली व्यक्तित्वहरुले समेत आफ्नो पहिचानको विषयलाई महत्व नदिइरहेको वर्तमान अवस्थामा यस गोजिकामा प्रस्ततु सामाग्रीहरुले खस जातिको पहिचान र महत्वलाई प्रभावकारी रुपमा प्रस्तुत गरेको छ । हिन्दू तथा बौद्ध धर्मको उत्पत्ति हुनुअघि नै हिमवत् खण्डमा बसोबास गर्दै आएका किरात र खस जातिलाई यस क्षेत्रका प्राग्वैदिक जाति भनिन्छ । वैदिक इतिहासमा खस जाति हिमाली भेग वा हिमवत् खण्डका जातिहरुमध्ये अग्रपंक्तिमा रहेको गोजिकामा उल्लेख छ ।
संवैधानिक कानुनका ज्ञाता डा. अधिकारीले तयार पारेको यो गोजिकाले खस जातिको विगत र वर्तमान अवस्थाबारे महत्वपूर्ण जानकारी दिएको छ । गोजिकाको बिक्रीबाट आएको आम्दानी नयाा नेपाल रिसर्च सेन्टरले सञ्चालन गर्दै आएको शैक्षिक तथा सामाजिक कार्यमा खर्च गर्ने सेन्टरका अध्यक्ष विजय मिश्रको भनाइ छ ।
गोजिकामा खस जातिको पहिचानका विषयमा तयार पारिएका ६ वटा परिच्छेद रहेका छन् । खस जातिका विषयमा गहिरो अध्ययन नभए पनि यो गोजिकाले यस जातिको पहिचान र उत्पत्तिका विषयमा जानकारी लिन चाहने सबैका लागि महत्वपूर्ण साधनका रुपमा काम गर्ने कुरालाई नकार्न सकिादैन ।
No comments:
Post a Comment